Komisja Europejska opublikowała kolejną edycję Europejskiego Rankingu Innowacyjności. Już drugi rok z rzędu UE wyprzedza Stany Zjednoczone w kreowaniu innowacji, ale nadal pozostaje w tyle za azjatyckimi konkurentami – Japonią i Koreą Południową. Najbardziej innowacyjnym krajem w Europie jest Szwecja. Natomiast Polska nie poprawiła swojej zeszłorocznej pozycji i wciąż zajmuje 4. miejsce od końca.
Komisja Europejska co roku publikuje ranking porównujący państwa członkowskie UE oraz Islandię, Izrael, Macedonię Północną, Norwegię, Serbię, Szwajcarię, Turcję i Ukrainę pod względem innowacyjności. Ranking zawiera analizę mocnych i słabych stron krajowych systemów badań i rozwoju, dzięki czemu uwzględnione w nim państwa pozyskują wiedzę na temat obszarów do poprawy. Jest on również zestawiany z wynikami największych międzynarodowych konkurentów: Australii, Brazylii, Chin, Indii, Japonii, Kanady, Korei Południowej, Republiki Południowej Afryki, Rosji i Stanów Zjednoczonych.
W najnowszym zestawieniu Unia Europejska wyprzedza tak innowacyjne gospodarki, jak chińska i amerykańska, ustępując jedynie Japonii i Korei Południowej, gdzie firmy przeznaczają najwięcej środków na działalność badawczo-rozwojową. Do mocnych stron azjatyckich krajów zaliczymy również znaczącą liczbę rozwiązań podlegających patentowaniu i zgłoszeń znaków towarowych. Co ciekawe, wystąpienie Wielkiej Brytanii z UE na początku tego roku miało niewielki wpływ na wynik zarówno całej UE, jak i poszczególnych państw członkowskich.
Bez zmian w czołówce
Europejskim liderem innowacyjności pozostaje kolejny rok z rzędu Szwecja, zaś na kolejnych miejscach znalazły się Finlandia, Dania i Holandia. W oparciu o wyniki rankingu państwa członkowskie są dzielone na cztery grupy: liderów innowacji, silnych, umiarkowanych i słabych innowatorów. W nowej edycji rankingu Luksemburg (wcześniej silny innowator) dołączył do grona liderów innowacji, a Portugalia (wcześniej umiarkowany innowator) stała się silnym innowatorem. Wśród silnych innowatorów swoją pozycję obroniła Estonia, która osiągnęła ten status w poprzednim roku jako pierwszy z krajów, które razem z Polską wstąpiły do UE w 2004 roku.
Wyniki całej Unii Europejskiej w zakresie innowacji rosną w stałym tempie. Średnio wydajność innowacyjna we Wspólnocie wzrosła o 8,9 proc. od 2012 roku, przy czym wzrost ten był obserwowany w 24 krajach. Największy odnotowano w Litwie, Malcie, Łotwie, Portugalii i w Grecji.
Polska w ogonie Europy
Rok 2020 nie dostarcza żadnych zmian w pozycji Polski w rankingu innowacyjności. Nasz kraj znalazł się w gronie umiarkowanych innowatorów razem z Włochami, Grecją czy Hiszpanią, ale wyprzedza jedynie Rumunię, Bułgarię i o włos Chorwację (indeks innowacyjności Polski jest o 0,1 wyższy). Przed nami uplasowały się inne państwa regionu – Czechy, Słowacja, Litwa i Łotwa. Warto zauważyć, że wyniki Litwy, Łotwy i Malty w ostatnich siedmiu latach poprawiły się o więcej niż 20 p.p. Tymczasem Polska notowała wzrost wskaźników innowacyjności na poziomie 13 p.p.
Według rankingu do najsilniejszych stron polskiego systemu innowacji należą dwie kategorie: „środowisko sprzyjające innowacjom” oraz „wpływ innowacji na zatrudnienie”. Stosunkowo dobre wyniki osiągamy także w zakresie przedsiębiorczości, zatrudnienia w przedsiębiorstwach rozwijających się w sektorach innowacyjnych, liczby osób z wyższym wykształceniem oraz tworzenia aplikacji. Za to słabo wypadamy w takich kategoriach, jak: wprowadzanie innowacji w MŚP (przedostatnie miejsce), liczba doktorantów zagranicznych na polskich uczelniach, liczba nowych absolwentów studiów doktoranckich oraz atrakcyjność systemu badań naukowych (3. miejsce od końca).
Komentarz Przemysława Gabrysiaka, eksperta Ayming ds. innowacji i funduszy unijnych
Pozycja Polski w rankingu nie zaskakuje, ale może dostarczyć rozczarowań w kontekście postępów, jakie czynią takie kraje, jak Estonia, Cypr i Malta, które w 2004 roku razem z nami wstępowały do UE. Dobre wyniki w zakresie „środowiska sprzyjającego innowacjom” nie oddają tego, z czym mierzą się przedsiębiorcy w Polsce. Naszą piętą achillesową pozostaje nadal niski poziom komercjalizacji technologii oraz współpraca nauki z biznesem. Działania rządu – takie jak utworzenie grupy Polskiego Funduszu Rozwoju czy Sieci Badawczej Łukasiewicz – jak na razie nie wpłynęły znacząco na badane przez Komisję Europejską wskaźniki.
Najważniejszym krokiem w stronę budowania systemu innowacyjności w Polsce są ulgi podatkowe (ulga B+R i IP Box), które stanowią bardzo atrakcyjne wsparcie dla firm prowadzących działalność badawczo-rozwojową. Wyniki Europejskiego Rankingu Innowacyjności pokazują jednak, że zachęty podatkowe to niejedyny element przy tworzeniu skutecznej polityki innowacyjnej kraju. Konieczne są działania o charakterze systemowym, w tym wzmocnienie więzi między sferą nauki a gospodarką, zapewnienie stabilności i przewidywalności polityki podatkowej oraz wprowadzanie ułatwień prawnych, które umożliwią komercjalizację nowych rozwiązań.
Innowacyjność według obszarów
W poszczególnych obszarach liderami innowacyjności są następujące kraje:
• zasoby ludzkie: Szwecja
• atrakcyjne systemy badań naukowych: Luksemburg
• otoczenie sprzyjające innowacjom: Dania
• finansowanie i wsparcie: Dania
• inwestycje przedsiębiorstw: Dania
• innowacje w MŚP: Portugalia
• współpraca biznesu z nauką: Austria
• aktywa intelektualne: Luksemburg
• wpływ na poziom zatrudnienia i wielkość sprzedaży: Irlandia
• wpływ na sprzedaż: Irlandia
Europejski Ranking Innowacyjności – edycja 2020 [źródło: European Innovation Scoreboard 2020, European Commission]
Brak komentarzy