Rozpoczęły się prace nad reformą orzecznictwa o niepełnosprawności. Zakończenie prac wyznaczono na koniec bieżącego roku. Jednym z ważniejszych pomysłów jest idea połączenia istniejących obecnie systemów orzeczniczych, czyli orzekania o niezdolności do pracy (w tej chwili orzeka ZUS) oraz zdolności do zatrudnienia i wynikających z tego tytułu systemów wsparcia (powiatowe komisje ds. orzekania o niepełnosprawności).
Obecnie komisja ds. orzekania przyznaje stopień niepełnosprawności, który określa ustawowe formy wsparcia, przynależne do danego stopnia, zarówno po stronie osoby niepełnosprawnej, jak i jej pracodawcy. W systemie tym funkcjonuje kilka zmiennych mających wpływ na cechy szczególne systemu wsparcia, do których należą: czas obowiązywania orzeczenia, wysokość dofinansowania pracodawcy kosztów płacy osoby niepełnosprawnej, rodzaj schorzeń szczególnych, ustawowe formy wspierania najciężej poszkodowanych osób z niepełnosprawnością.
Zmienność tych parametrów prowadzi do pojawienia się niepokojących zjawisk w tak delikatnej kwestii, jaką jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych. Obniżenie dofinansowania dla lekkiego stopnia niepełnosprawności skutkuje transferami osób z tej kategorii niepełnosprawności do kategorii stopień umiarkowany. Tak samo dzieje się w przypadku grup szczególnych w zakresie dofinansowania i wliczania do wskaźnika ulgi. Likwidacja istotnych korzyści i preferencji dla zakładów pracy chronionej, wywołuje falę rezygnacji ze statusu firm o tym charakterze, co może być jednoznaczne z utratą odpowiednich warunków dla zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
Jakie zmiany?
Ważnym elementem w orzekaniu o zdolności do zatrudnienia powinno być jasne ustalenie relacji między niepełnosprawnością a zdolnością do zatrudnienia. Precyzyjne ustalenie tej relacji będzie prowadzić do określenia w orzeczeniu form wsparcia zarówno osoby niepełnosprawnej, jak i pracodawcy, który zdecyduje się na zatrudnienie osoby z niepełnosprawnością.
Jednym z istotniejszych kroków podjętych na drodze usprawnienia działania systemu orzecznictwa jest włączenie pracodawców i ich organizacji w jego problematykę. Dotychczasowe pominięcie ich w debacie wynikało z przekonania, iż jest to obszar zastrzeżony dla polityków, specjalistów i organizacji reprezentujących osoby niepełnosprawne. Nie ulega wątpliwości, że przygotowywana reforma orzecznictwa może diametralnie zmienić system wsparcia osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu i na rynku pracy, a co za tym idzie wpłynie na poziom i zakres wsparcia zatrudnienia tej grupy społecznej. W konsekwencji przełoży się to na funkcjonowanie przedsiębiorstw zatrudniających tę grupę pracowników.
Wszystko bowiem w systemie rehabilitacji zaczyna się od orzeczenia. Mamy do czynienia z sytuacją, w której zmiany w orzecznictwie wywołają na zasadzie efektu domina zasadnicze zmiany w całym systemie zatrudnienia i wsparcia osób niepełnosprawnych. Pracodawcy, którzy od wielu już miesięcy krytykują obecny stan rzeczy, domagają się stabilnych i racjonalnych przepisów oraz nowego systemu rehabilitacji zawodowej, powinni również zabrać głos w tej ważnej debacie.
Brak komentarzy