W 2020 roku, Parlament Europejski zainicjował „Wizję Zero”, ambitny plan mający na celu całkowite wyeliminowanie zgonów i ograniczenie schorzeń związanych z pracą do 2030 roku. Inicjatywa jest odpowiedzią m.in. na niepokojące statystyki wypadków przy pracy w Europie, które kontekście śmierci spowodowanych schorzeniami zawodowymi wydają się jednak zaledwie wierzchołkiem góry lodowej.
Następstwa zmian będą miały kluczowe znaczenie nie tylko z perspektywy ochrony życia i zdrowia pracowników, ale również z punktu widzenia długoterminowej wydajności i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. „Wizja Zero” z pewnością wpłynie również na polski sektor pracy. Jakie wyzwania stoją przed polskimi przedsiębiorstwami w jej realizacji, oraz jakie korzyści może przynieść skuteczna implementacja tej strategii zarówno dla pracowników, jak i pracodawców?
Cel – zero wypadków w pracy
W rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 17 grudnia 2020 r, wezwano państwa członkowskie, aby zobowiązały się wyeliminowania zgonów i ograniczenia schorzeń związanych z pracą do 2030 r., zgodnie z podejściem opartym na „Wizji zero”. Strategiczne ramy BHP, tym samym kładą szczególny nacisk na wzmacnianie kultury prewencji.
W 2022 roku liczba śmiertelnych wypadków przy pracy w polskich przedsiębiorstwach wyniosła 180 osób (dane GUS). Pomimo, że liczba takich zdarzeń z roku na rok powoli i sukcesywnie spada, widać, że w tej dziedzinie jest jeszcze wiele do zrobienia. W celu zapobiegania wypadkom – w tym tych o skutku śmiertelnym – wymagane jest dokładne badanie dotychczasowych zdarzeń wypadkowych i zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Skuteczna i dogłębna analiza przyczynowo-skutkowa oraz właściwie dopasowane działania prewencyjne pozwolą ograniczyć przedsiębiorstwom liczbę wypadków.
Ukryty problem – choroby zawodowe
Kwestią, która często bywa traktowana jako mało priorytetowa jest wpływ środowiska pracy na powstawanie chorób. Jest to spowodowana dużym opóźnieniem w ujawnianiu skutków – często dopiero po latach pracy w szkodliwym środowisku. W Europie rocznie około 200 000 pracowników umiera z powodu chorób zawodowych, w tym 100 000 z powodu nowotworów pochodzenia zawodowego. W Polsce, podobnie jak w innych krajach UE, coraz większą uwagę przywiązuje się do zapobiegania chorobom zawodowym, szczególnie tym spowodowanym przez długotrwałe narażenie na szkodliwe substancje, takie jak czynniki rakotwórcze. Oprócz nowotworów, często występują również choroby układu krążenia, które mogą być związane z warunkami pracy.
Strategiczne ramy UE i działania prewencyjne
Strategiczne ramy UE w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy kładą nacisk na aktualizację norm dotyczących czynników szkodliwych, aby zwalczać choroby zawodowe. Kluczową rolę odgrywają tu pracodawcy, którzy są odpowiedzialni za identyfikację zagrożeń na stanowiskach pracy , mierzenie poziomów narażenia i ocenę środowiska pracy. Ważne jest, aby reagowali szybko na zagrożenia wynikające z nowych technologii i procesów produkcyjnych.
W tych ramach, UE koncentruje się na aktualizacji i rozszerzeniu ochrony pracowników, szczególnie tych narażonych na substancje chemiczne w tym na reprotoksyczne, które mogą wpływać na płodność i rozwój płodu. Działania te są niezbędne do skutecznego ograniczenia ryzyka i promowania kultury bezpieczeństwa w miejscu pracy, zgodnie z założeniami „Wizji Zero”.
Wpływ na polskie firmy
W ramach „Wizji Zero”, polskie firmy stają przed wyzwaniem zredukowania zgonów związanych z pracą. To wymaga od nich usprawnienia procesów gromadzenia danych dotyczących wypadków przy pracy i chorób zawodowych, a także dokładnej analizy przyczyn każdego zgonu lub urazu związanego z pracą. Jest to istotne zarówno dla ochrony pracowników, jak i dla poprawy ogólnej bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Aby sprostać tym wyzwaniom, kluczowe jest, aby firmy wykraczały poza oficjalny rejestr wypadków przy pracy, który często ogranicza się do podstawowych informacji. Wzbogacenie zestawienia danych o dodatkowe raporty, plany i rejestry utrzymywane przez zespoły BHP pozwoli na głębszą analizę i skuteczniejsze działania prewencyjne. Centralizacja i cyfryzacja tych informacji umożliwi szybkie reagowanie na potencjalne zagrożenia, co jest nieocenione, szczególnie w firmach o rozproszonych lokalizacjach.
Jednocześnie, aktualizacja przepisów UE dotyczących substancji niebezpiecznych ma na celu zwalczanie chorób zawodowych. Polskie firmy będą musiały dostosować się do nowych, bardziej rygorystycznych norm dotyczących substancji takich jak np. dym spawalniczy, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, izopren czy 1,4-dioksan.
Dodatkowo, przedsiębiorstwa będą musiały wdrożyć bardziej skuteczne programy szkoleniowe i monitorujące, aby zapewnić bezpieczeństwo swoim pracownikom. Firmy zostaną również zobligowane do promowania wśród zatrudnionych europejskiego kodeksu walki z rakiem w celu zmniejszenia ryzyka zachorowań.
Bezpieczeństwo i zdrowie w pracy – klucz do wyboru pracodawcy
W obecnych czasach, kiedy pracownicy stają przed wyborem pracodawcy, dużą rolę odgrywa nie tylko oferowane wynagrodzenie, ale także kultura bezpieczeństwa czyli dbałość firmy o bezpieczeństwo i zdrowie na miejscu pracy. Pracodawcy, którzy aktywnie pracują nad zminimalizowaniem ryzyka wypadków i chorób zawodowych, jednocześnie oferując benefity związane ze zdrowiem, takie jak pakiety medyczne, karnety na siłownię czy programy wellness, zyskują przewagę w oczach potencjalnych pracowników.
Takie podejście świadczy o holistycznym spojrzeniu na dobrostan pracownika, nie tylko w aspekcie fizycznym, ale również psychicznym. Pracownicy, widząc, że ich pracodawca inwestuje w ich zdrowie i bezpieczeństwo, czują się bardziej docenieni i zmotywowani do pracy. To z kolei przekłada się na wyższą produktywność, lepsze morale w zespole oraz mniejszą absencje i rotację pracowników.
Brak komentarzy