Kluczowymi barierami dla rozwijania innowacji w firmach są wysokie koszty oraz brak wystarczających środków finansowych. Z naszego badania wynika, że 93 proc. ankietowanych finansuje innowacje na bazie własnych zasobów. Ponad połowa ankietowanych firm posiada wydzielony budżet na działania badawczo-rozwojowe. Co ciekawe, 70 proc. z nich uważa, że jego wysokość jest wystarczająca. Skąd tak optymistyczna ocena? Być może część przedsiębiorstw podejmuje działania innowacyjne w minimalnym zakresie.
Przed pandemią koronawirusa, aż 59 proc. badanych firm planowało zwiększyć swoje budżety B+R w ciągu najbliższych trzech lat, z czego co piąta deklarowała, że będzie go „zdecydowanie więcej”.
39 proc. respondentów zapowiadało, że utrzyma się on na tym samym poziomie. Niestety, w związku z kryzysem COVID-19 wielu przedsiębiorców było zmuszonych zweryfikować swoje plany i zminimalizować wydatki. Dlatego zamiary zwiększenia budżetów na B+R w kolejnym roku mogą pozostać jedynie deklaracjami.
W tej sytuacji sięgnięcie po zewnętrzne finansowanie może okazać się już nie tylko dodatkowym czynnikiem intensyfikującym działalność innowacyjną w przedsiębiorstwie, ale w wielu przypadkach wręcz sposobem na podtrzymanie działalności B+R w czasach spowolnienia gospodarczego. Tymczasem z naszego badania wynika, że firmy w Polsce nie wykorzystują potencjału zewnętrznego finansowania.
Rola CEO
Uzyskanie odpowiednich środków finansowych jest jednym z kluczowych wyzwań związanych z prowadzeniem działalności innowacyjnej w przedsiębiorstwie. Planując strategię innowacji i – w jej ramach – alokację budżetu na działania obiecujące największe zyski, oprócz zasobów własnych warto wziąć pod uwagę także możliwość skorzystania z szerokiego wachlarza rozwiązań umożliwiających finansowanie innowacji. Do wyboru są m.in. ulgi podatkowe, dotacje unijne czy program Horyzont 2020.
Wyzwaniem związanym z korzystaniem z zewnętrznego finansowania jest wybór rozwiązań, które są dopasowane do poziomu innowacyjności firmy i rodzaju prowadzonych działań. Część projektów prowadzi do ulepszeń istniejących rozwiązań i wprowadzenia nowości produktowych czy usługowych na skalę przedsiębiorstwa. Zdarzają się też działania przełomowe, których skutkiem są innowacje na skalę branży, regionu czy kraju.
Kolejną kwestią jest uzyskanie środków finansowych niezbędnych do wdrożenia już wypracowanych innowacji. Rolą CEO jest wybór takiego rozwiązania, które będzie najbardziej korzystne dla firmy. Najpowszechniejszym sposobem jest sprzedaż wyników badań lub udzielenie licencji. Takie badania powinny być podparte zewnętrznymi opiniami i walidacjami. Drugą możliwością jest dotarcie do partnerów biznesowych, którzy będą zainteresowani naszym rozwiązaniem.
Trzecim rodzajem komercjalizacji jest wdrożenie wypracowanych rozwiązań we własnym zakresie w ramach prowadzonej działalności produkcyjnej. Zazwyczaj jest to najbardziej kosztochłonny sposób wdrożenia, ale może okazać się najbardziej dochodowym. Przedsiębiorcy mogą skorzystać ze wsparcia finansowego w ramach ulgi podatkowej oraz – w zależności od dostępności – także z dotacji unijnych.
Finansowanie innowacji
W Polsce najpopularniejszym źródłem zewnętrznego finansowania innowacji są dotacje unijne – aplikuje o nie 40 proc. ankietowanych firm. Z ulgi podatkowej na badania i rozwój skorzystało 21 proc. badanych, a z pożyczek i kredytów – 23 proc. Zdaniem respondentów do zwiększenia nakładów na B+R w największym stopniu przyczyniłyby się wyższe ulgi podatkowe (67 proc.), łatwiejszy dostęp do dotacji (65 proc.) oraz mniejsza formalizacja procedur (57 proc.).
- Nowe lub zmodyfikowane produkty i usługi
Najbardziej przystępnym rozwiązaniem dla firm jest ulga badawczo-rozwojowa, która pozwala podatnikom CIT i PIT odliczyć 100 proc. kosztów kwalifikowanych. Przykładowo, przy 2 mln zł kosztów kwalifikowanych poniesionych przez firmę (np. koszty zakupu materiałów i surowców lub koszty osobowe) można obniżyć zobowiązanie podatkowe o 380 tys. zł (19-procentowa stawka CIT). Do ulgi kwalifikują się także prace badawczo-rozwojowe, które nie zakończyły się sukcesem. Można ją rozliczyć aż do pięciu lat wstecz.
- Przełomowe działania innowacyjne
Inne źródło wsparcia dla działań B+R stanowią dotacje unijne. Są przyznawane w trybie konkursowym dla firm oraz konsorcjów na opracowanie i walidację nowych produktów lub procesów, które będą innowacyjne na skalę danej branży, regionu lub kraju. Dotyczą projektów, które przedsiębiorstwo dopiero planuje przeprowadzić. Taki projekt musi być przeprowadzony według ściśle opisanego planu i w ramach zatwierdzonego budżetu, a jego realizacja zakłada osiągnięcie uprzednio założonych wskaźników. Nagrodą dla wybranych firm jest dotacja wynosząca nawet do 80 proc. kosztów w zależności od rodzaju badań i wielkości przedsiębiorstwa.
- Komercjalizacja wyników działań B+R
Uzupełnieniem dwóch powyższych instrumentów jest wprowadzona w 2019 roku ulga IP Box. Jest to preferencyjna, 5-procentowa stawka podatku dochodowego dla podatników uzyskujących dochód dzięki wynikom własnych prac B+R, które mają postać m.in. patentu, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego lub autorskiego prawa do programu komputerowego.
Czynniki sukcesu
- uwzględnienie zewnętrznego finansowania już na etapie strategicznego planowania alokacji zasobów
- przegląd dostępnych instrumentów finansowania innowacji (ulgi podatkowe, dotacje unijne, programy PAPR, NCBR, Horyzont 2020)
- wybór instrumentów dopasowanych do rodzaju podejmowanych działań innowacyjnych
- audyt dotychczasowych działań badawczo–rozwojowych i określenie poniesionych kosztów – jest to podstawa do skorzystania z ulgi B+R
Brak komentarzy