Jak wynika z „Międzynarodowego Barometru Innowacji 2022” Grupy Ayming, według ponad połowy ankietowanych z 14 krajów na świecie (m.in. USA, Kanady, Niemiec, Francji i Polski) Covid-19 przyśpieszył wprowadzanie innowacji w ich branży. Jednak tylko co czwarta firma w pełni zaadaptowała swoje działania do nowych okoliczności, a 36 proc. badanych prowadziło niewiele projektów B+R. 31 proc. w ogóle zrezygnowało z innowacji, gdyż priorytetem było ratowanie biznesu. Najwięksi innowatorzy pochodzą z sektorów finansowego i farmaceutycznego, gdzie 67 proc. przedsiębiorstw inwestowało w obszar badań i rozwoju mimo kryzysu.
Pandemia koronawirusa dość znacznie zachwiała poczuciem samozadowolenia światowych innowatorów. Zdaniem 71 proc. respondentów ich organizacja podejmuje wystarczająco dużo działań badawczo-rozwojowych, co stanowi spadek o 14 p.p. w porównaniu z rokiem ubiegłym. Najbardziej zadowolone z poziomu swojej innowacyjności są branże IT, telco, energetyczna i finansowa. Z kolei do najmniej usatysfakcjonowanych zaliczają się przedstawiciele sektorów motoryzacyjnego i farmaceutycznego, w których projekty B+R trwają zdecydowanie dłużej, przechodzą kilka faz i nierzadko wymagają wsparcia partnerów zewnętrznych.
– Branże e-commerce, telco i finanse, bazujące na usługach powiązanych z technologią cyfrową, były
w stanie w szybszy i łatwiejszy sposób wprowadzać innowacje w czasie pandemii. Często nie chodziło
o tworzenie zupełnie nowych rozwiązań od zera, ale raczej o ulepszanie już istniejących produktów czy usług. Działalność B+R ma wiele twarzy i nie zawsze musi sprowadzać się do przełomowych innowacji, na które nie stać wielu firm z sektora MŚP. Jak wskazują analizy Komisji Europejskiej, tylko 29 proc. maluchów działających w UE wprowadziło lub ulepszyło w ostatnim roku choć jeden produkt, a 40 proc. – choć jeden proces. W przypadku Polski te statystyki są zdecydowanie gorsze. Innowacje produktowe dotyczyły mniej niż 15 proc. MŚP, a procesowe – mniej niż 20 proc. – komentuje Magdalena Burzyńska, Dyrektor Zarządzająca Ayming Polska.
Różne podejścia do finansowania
Raport Ayming pokazuje, że firmy – niezależnie od lokalizacji – zmagają się z koniecznością pozyskania środków na prowadzenie działań badawczo-rozwojowych. 42 proc. ankietowanych przyznało, że Covid-19 ma najbardziej negatywny wpływ na wysokość wewnętrznych budżetów B+R w ciągu najbliższych 3 lat. Aby sfinansować projekty innowacyjne, połowa badanych przedsiębiorców sięga do własnych kieszeni. Drugie miejsce (38 proc.) zajmują dotacje krajowe, a podium zamykają ulgi podatkowe, które stanowią wsparcie dla co trzeciego respondenta. Co ciekawe, dotacje unijne znajdują się dopiero na czwartym miejscu i są wybierane przez 28 proc. innowatorów. W przypadku Polski i Czech ten odsetek jest znacznie wyższy i sięga odpowiednio 47 i 59 proc.
– Duża liczba wskazań na ulgi podatkowe i dotacje dowodzi, że wśród firm, także tych z krajów bogatszych niż Polska, wciąż jest duże zapotrzebowanie na instrumenty pozwalające obniżać wysokie koszty prowadzenia projektów innowacyjnych. Nasz kraj znajduje się na początku drogi do zbudowania systemu wspierającego innowatorów, ale krokiem milowym w tym kierunku będzie wprowadzenie nowych ulg podatkowych. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów, od 2022 r. firmy będą mogły skorzystać z ulgi na robotyzację, na innowacyjnych pracowników i na prototypy. Co więcej, ministerstwo planuje przeprowadzić szeroko zakrojoną akcję informacyjną, aby przedsiębiorcy mieli szansę zapoznać się z nowymi preferencjami – dodaje Tomasz Stańczyk, Manager ds. ulg innowacyjnych w Ayming Polska.
Rozwijanie innowacji
Pandemia sprawiła, że firmy przy prowadzeniu działań B+R zaczęły liczyć przede wszystkim na siebie. Innowacje są opracowywane wewnętrznie przez 67 proc. przedsiębiorców, za czym stoi szybkość i prostota takiego rozwiązania. Liczba innowatorów korzystających z prywatnych podmiotów zewnętrznych spadła drastycznie z 47 proc. rok temu do 29 proc. obecnie. Dla 57 proc. ankietowanych głównym motywatorem do działań innowacyjnych są trendy długoterminowe i przyszłe potrzeby rynku (w 2020 r. odpowiedziało tak 38 proc. firm). Drugie miejsce zajmuje konieczność dotrzymania kroku konkurencji (46 proc.), a trzecie – możliwości związane ze wzrostem krótkoterminowym (34 proc.).
Niemal połowa ankietowanych podmiotów prowadzi projekty B+R wyłącznie lokalnie. W przypadku Polski 57 proc. respondentów rozwija innowacje zarówno lokalnie, jak i międzynarodowo. A co przyciąga innowatorów do nowych lokalizacji? Zdaniem co czwartego badanego najważniejszym czynnikiem jest dostęp do talentów. Obecność ulg podatkowych stanowi zachętę dla 16 proc., a możliwość skorzystania z dotacji – dla 13 proc. U przedsiębiorców z Polski na decyzję o wyborze nowej lokalizacji do prowadzenia działań B+R największy wpływ mają instrumenty proinnowacyjne, czyli dotacje (28 proc.), a następnie ulgi podatkowe (21 proc.). Wystarczająca liczba specjalistów jest ważna dla co ósmego ankietowanego.
Prymusi w rozliczaniu ulgi B+R
Instrumentem proinnowacyjnym, z którego w Polsce najdłużej (bo od 2016 r.) mogą korzystać przedsiębiorcy realizujący projekty B+R, jest ulga badawczo-rozwojowa. Ciekawe wnioski przynosi analiza szczegółowych danych Ministerstwa Finansów dotyczących odliczeń za lata 2016-2019 (rok 2020 jeszcze jest w opracowaniu). Okazuje się, że czołowi innowatorzy w Polsce działają w sektorach telco, elektrycznym i elektronicznym oraz IT. To właśnie z branży telco pochodzi firma, która rozliczyła ulgę B+R w największej wysokości – ponad 202 mln zł.
Tylko dwa kody PKD – J6201Z (działalność związana z oprogramowaniem) i J6120Z (działalność w zakresie telekomunikacji bezprzewodowej, z wyłączeniem telekomunikacji satelitarnej) – odpowiadają za odliczenie w latach 2016-2019 niemal 1,5 mld zł kosztów kwalifikowanych. Jeśli chodzi o regiony, w których ulgę B+R rozliczano najczęściej, przoduje Mazowsze (1261 razy), następnie Śląsk (751), Małopolska (628) oraz Wielkopolska (588), czyli województwa, które skupiają największe firmy.
Metodologia: „Międzynarodowy Barometr Innowacji 2022” opracowano na podstawie badania przeprowadzonego w czerwcu 2021 r. wśród 585 ankietowanych – managerów R&D, członków wyższej kadry kierowniczej i właścicieli firm – w 14 krajach: Belgii, Czechach, Francji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Kanadzie, Niemczech, Polsce, Portugalii, Słowacji, Wielkiej Brytanii, we Włoszech i w Stanach Zjednoczonych.
Brak komentarzy